Μια λιτή συνταγή που σμίγει με μεγολοπρεπείς γεύσεις δημιουργεί ένα μεσογειακό πιάτο, άλλοτε ως εισαγωγή στο κυρίως γεύμα, άλλοτε έχοντας το ρόλο του πρωταγωνιστή και την αυτονομία ενός «πλήρους γεύματος».
Η χωριάτικη σαλάτα είναι ο απόγονος του κολατσιού των αγροτών. Λίγη ντομάτα, ελιές και αγγούρι μέσα στο δισάκι αρκούσαν για τη μεσημεριανή ανάπαυλα.Τα ίδια υλικά χρησιμοποιήθηκαν στη μεταγενέστερη χωριάτικη σαλάτα. Χυμώδεις ντομάτες, τραγανά αγγουράκια, ξερά κρεμμύδια λούζονται με λάδι κι αρωματίζονται με ρίγανη κι αλάτι. Η χρήση της φέτας θεωρείται προαιρετική, ενώ ελιές και πράσινη πιπεριά έρχονται να ολοκληρώσουν την χρωματική παλέτα. Κάποιες φορές προστίθεται κρίταμο ή κάππαρη, ξύδι ή και μαϊντανός.
Αν και «χωριάτισσα» στο όνομα, γενέτειρά της είναι η πρωτεύουσα. Λέγεται ότι γεννήθηκε στις ταβέρνες που είχαν ανοίξει τη δεκαετία του ’60 στην Πλάκα. Στόχος ήταν να διαφύγουν οι ταβερνιάρηδες από τη τη χρέωση των αγορανομικών διατάξεων οι οποίες είχαν στα είδη διατίμησης τις σαλάτες με ντομάτα και αγγούρι. Οι ταβερνιάρηδες σκέφτηκαν τότε να προσθέσουν τη φέτα στη σαλάτα και να βγουν από τη διατίμηση. ‘Έτσι γεννήθηκε η χωριάτικη σαλάτα που μπορούσαν να την πουλούν όποια τιμή ήθελαν.
Στο θεσπέσιο ταξίδι της πιο δημοφιλούς «βούτας» μέσα στο απόλυτο μεσογειακό πιάτο πρωταγωνιστικό ρόλο έχει και το φρέσκο ψωμί, ενώ η συνοδεία κρασιού ή παγωμένης μπύρας θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι της καλοκαιρινής γευστικής απόλαυσης.