Στο βούτυρο γευόμαστε συμπυκνωμένη την τρυφηλή λιπαρότητα της κρέμας που αναδύεται μέσα από το γάλα. Καθώς στους λαούς που παραδοσιακά τρέφονταν κυρίως με λάδι το βούτυρο ήταν δυσεύρετο και πολύτιμο, έγινε συνώνυμο της καλοπέρασης και της ευημερίας, ενώ για τα «βουτυρόπαιδα» ήταν το τίμημα της πολυτέλειας.
Για τους λαούς της Μεσογείου που τρέφονταν σχεδόν αποκλειστικά με ελαιόλαδο το βούτυρο ήταν μια τροφή ακριβή και σπάνια, σημάδι πολυτέλειας. Το Μεσαίωνα ήταν μία από τις απαγορευμένες τροφές στην περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής. Αυτό δεν κόστιζε ιδιαίτερα στους κατοίκους του Νότου, που μαγείρευαν κυρίως με λάδι, όμως για τους λαούς του Βορρά, όπου το βούτυρο ήταν η βασική λιπαρή ύλη της διατροφής τους, η νηστεία σήμαινε μεγάλη στέρηση. Ωστόσο, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να απαλλαγούν από τον κανόνα με αντάλλαγμα μια δωρεά στην εκκλησία και οι προσφορές χρηματοδότησαν την κατασκευή του πύργου La Tour de Beurre, (Ο Πύργος του Βουτύρου), στον Καθεδρικό Ναό της Ρουέν.
Το φρέσκο βούτυρο που όλοι γνωρίζουμε παρασκευάζεται από αγελαδινό γάλα. Ωστόσο το γάλα που χρησιμοποιείται σαν πρώτη ύλη μπορεί να είναι και πρόβειο, κατσικίσιο, αιγοπρόβειο και σπανιότερα βουβαλίσιο ή καμήλας. Πλέον κανείς δεν παρασκευάζει βούτυρο από μη παστεριωμένο γάλα, καθώς κάτι τέτοιο δεν θα άντεχε περισσότερο από μερικές ημέρες στο ψυγείο. Πρόκειται για ένα βούτυρο με περιεκτικότητα σε λιπαρά 80% έως 82% και το χρώμα του ποικίλλει από υπόλευκο έως κατακίτρινο, ανάλογα με τη διατροφή των ζώων από τα οποία προέρχεται. Το βρίσκουμε ανάλατο και αλατισμένο. Εδώ ανήκει και το βούτυρο τύπου Κερκύρας.
Το Βούτυρο στο ψωμί σου, είναι μια έκφραση που αναφέρεται σε περιπτώσεις όπου η τροπή μιας κατάστασης γίνεται εξαιρετικά ευνοϊκή για κάποιον, ενώ το πάντρεμα βουτύρου και ψωμιού αποδίδεται στον Κοπέρνικο στην προσπάθεια του να καταπολεμήσει τη μετάδοση της πανώλης.