Σαλέπι, χειμωνιάτικο ρόφημα, πλανόδια συντροφιά από το παρελθόν

Καταναλώνεται ζεστό κατά τη χειμερινή περίοδο, σε χαμηλές θερμοκρασίες. Πρόκειται για σκόνη η οποία βράζεται με ζάχαρη ή μέλι και αρωματίζεται με πιπερόριζα.
Το σαλέπι παρασκευάζεται από τις ρίζες άγριας ορχιδέας με την ονομασία Orchis mascula ή αλλιώς σερνικοβότανο. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν πως η ορχιδέα ήταν σύμβολο ανδρισμού και γονιμότητας. Πίστευαν πως τρώγοντας κονδύλους ορχιδέας θα μπορούσαν να ευνοήσουν τη γέννηση αρσενικών παιδιών. Πρόκειται για το γνωστό στις μέρες μας σερνικοβότανο.
Εκτός από τις μαλακτικές, του αποδίδονται και αφροδισιακές ιδιότητες γι’ αυτό και στην αρχαιότητα ονομαζόταν επίσης «Σατύρειον».Ο Θεόφραστος πρώτος έδωσε την ονομασία Όρχις, εμπνευσμένος από τον μύθο του Όρχι και την ομοιότητα της διπλοκόνδυλης ρίζας της ορχιδέας με τα αντρικά γεννητικά όργανα. Ο Όρχις ήταν γιος του Σάτυρου και της Νύμφης, ο οποίος κατά τη διάρκεια των γιορτών προς τιμήν του Βάκχου, διέπραξε ιεροσυλία. Ο Βάκχος για να τον τιμωρήσει διέταξε να γίνει τροφή για άγρια θηρία και να μεταμορφωθεί σε ένα αδύναμο φυτό.
Οι Κινέζοι τις χρησιμοποιούσαν για να διακοσμήσουν τα σπίτια τους, ενώ στα χρόνια του Μεσαίωνα αποτελούσε βασικό συστατικό για θεραπευτικά σκευάσματα και ερωτικά φίλτρα. Οι τοπικές ορχιδέες των Βρετανικών νήσων, που οι ρίζες τους είναι γνωστές σαν «dogstones», ήταν αρκετά οικονομικές και εξυπηρετούσαν τα λαϊκά στρώματα καθώς θεωρούσαν το σαλέπι, ως το ιδανικότερο πρωινό για έναν καπνοδοχοκαθαριστή. Στις αρχές της βιομηχανικής εποχής, οι πάγκοι που πουλούσαν σαλέπι στο Λονδίνο ήταν άφθονοι, πριν εκλείψουν εντελώς, από τα coffee-shops.
Στην Ελλάδα οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε το ρόφημα το οποίο μας προσφέρεται ζεστό από τους αγαπημένους μας πλανόδιους σαλεπιτζήδες με τα μπρούτζινα σκεύη και τις λευκές ποδιές.
Αυτό το ημιδιάφανο, πυκνόρρευστο ρόφημα μαλακώνει τον λαιμό, λειτουργεί ως αποσυμφορητικό του αναπνευστικού και ανακουφίζει το στομάχι. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες αλλά δεν περιέχει τεΐνη ή καφεΐνη, οπότε είναι κατάλληλο και για τα παιδιά. Το σαλέπι χρησιμοποιείται επίσης για την παρασκευή γλυκών όπως το παγωτό καϊμάκι, μπαίνει σε κρέμες και ζελέ, ενώ ταιριάζει επίσης πολύ με μαστίχα Χίου.
Λόγω της διαδεδομένης κατανάλωσής του παγκοσμίως, η ζήτηση πλέον ξεπερνά την παραγωγή με αποτέλεσμα τον κίνδυνο εξάλειψης του φυτού. Γι’ αυτό το λόγο η εξαγωγή σαλεπιού από την Τουρκία έχει πλέον απαγορευτεί. Παρόλα αυτά, στην αγορά υπάρχουν διαθέσιμες διάφορες εκδοχές σαλεπιού από άλλες ανατολικές χώρες ή υποκατάστατα με άρωμα σαλεπιού.

Ρυζόγαλο

Τα δύο βασικά συστατικά του ρυζόγαλου είναι και τα δύο συνθετικά της λέξης: ρύζι και γάλα. Με πολλές παραλλαγές αυτή η πουτίγκα ρυζιού στην πραγματικότητα, σερβίρεται σε πολλά μέρη του κόσμου. Σερβίρεται ως επιδόρπιο, ως σνακ αλλά και ως μέρος ενός χορταστικού πρωινού.
Προσθέτοντας σε αυτή τη βάση, το βρασμένο σε γάλα ρύζι, ξύσμα από εσπεριδοειδή, φιστίκι Αιγίνης, ροδόνερο, μαστίχα ή και κρόκο Κοζάνης δημιουργεί κανείς υπέροχες και νοστιμότατες παραλλαγές του κρεμώδους γλυκίσματος που έχει πολλούς λάτρες. Το κατεξοχήν όμως καρύκευμα που το συνοδεύει είναι η κανέλα. Είτε προσθέτοντας ξυλάκια κανέλας κατά το βράσιμο του ρυζιού, είτε πασπαλίζοντας με τριμμένη κανέλα στην επιφάνεια της κρέμας το αποτέλεσμα μας δικαιώνει πάντα γευστικά.
Αν όμως υπάρχει κάτι που περιγράφει τέλεια την αίσθηση που μας δίνει ρυζόγαλο είναι η υφή του. Από τη μία είναι κρεμώδες και ταυτόχρονα οι κόκκοι ρυζιού που τραγανίζουν ελάχιστα δίνουν στον ουρανίσκο μια υπέροχη αίσθηση σε όποιον το γευτεί.
Το ρυζόγαλο λέγεται πως ήταν εξαιρετικά προσφιλές στους Έλληνες επί Τουρκοκρατίας. Άλλοι επιμένουν πως έφτασε στην Ελλάδα με την Επανάσταση του 1821 μαζί με άλλα γλυκά γαλλικής προέλευσης. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν πως το ρυζόγαλο έχει τις ρίζες του στην Ανατολή και συγκεκριμένα στη Μικρά Ασία, και ως αποτέλεσμα ήρθε στην Ελλάδα με την έλευση των προσφύγων του 1922. Ίσως δεν έχει και πολλή σημασία. Το ρυζόγαλο ένα εύκολο στην παρασκευή του γλυκό, μιας και τα υλικά που απαιτεί βρίσκονται εύκολα στην κουζίνα μια νοικοκυράς, από όπου και αν προέρχεται δεν μας απογοητεύει ποτέ, ενώ πάντα υπάρχουν και άλλοι τρόποι να το δοκιμάσουμε και άλλες γεύσεις να προσθέσουμε και να το απογειώσουμε.

Το ελαιόλαδο, «υγρός χρυσός» στο τραπέζι

Φυτό αυτοφυές στην Ελλάδα, καλλιεργούνταν στο Αιγαίο ήδη από το 2.000 π.Χ και μαζί με το λάδι υπάρχει έκτοτε παντού στη ζωή των Ελλήνων: στη διατροφή, στη θρησκεία, στη μυθολογία, στην ιατρική, στη λογοτεχνία, στην τέχνη. Ο Ηρακλής φύτεψε μια ελιά στο ναό της Ήρας στην αρχαία Ολυμπία, μετά την ολοκλήρωση την 12 άθλων του. Η Αθηνά δώρισε στους Αθηναίους την πρώτη ελιά του κόσμου κι έτσι έγινε το ιερό δέντρο της Αθήνας. Το έπαθλο των Ολυμπιονικών ήταν ένα στεφάνι από αγριελιά, ο κότινος. Οι Μυκηναίοι προσέφεραν ελαιόλαδο στους Θεούς, ενώ ο Όμηρος ονόμαζε την ελιά «το υγρό χρυσάφι της διατροφής». Ο Αριστοτέλης θεωρούσε την καλλιέργεια της ελιάς επιστήμη, ενώ ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε το λάδι ελιάς ως φάρμακο.
Το ελαιόλαδο αποτελεί τη βάση της Μεσογειακής διατροφής, από τις πιο δημοφιλείς και αποδεδειγμένα υγιεινές διατροφές παγκοσμίως. Το λάδι της ελιάς περιέχει μεγάλες ποσότητες από μονοακόρεστα λιπαρά (75%) και αντιοξειδωτικές ουσίες, προστατεύοντας έτσι από το λεγόμενο οξειδωτικό στρες, το οποίο προκαλεί γήρανση. Ιατρικές έρευνες που έγιναν στην Ευρώπη και την Αμερική αποκαλύπτουν πως το ελαιόλαδο όχι μόνο προστατεύει την καρδιά αλλά και βοηθά στην καλή λειτουργία πολλών οργάνων ενώ δρα ευεργετικά σε μια μακρά σειρά ασθενειών.
Το ελαιόλαδο συμμετέχει στα περισσότερα μαγειρέματα, χρησιμοποιείται στην παρασκευή του ψωμιού και μερικές φορές, στην περίπτωση ενός απλού γεύματος, μπορεί να είναι και το μοναδικό προϊόν που συνοδεύει το ψωμί.

Μουσταλευριά, φθινοπωρινό γλύκισμα με μεθυστική μυρωδιά

H μουσταλευριά είναι ένα υγιεινό, μυρωδάτο, παραδοσιακό εποχικό γλυκό. Είναι συνδεδεμένο με το φθινόπωρο και τα κύρια υλικά παρασκευής του είναι ο μούστος και το αλεύρι, όπως το μαρτυρεί και η ίδια η λέξη. Ο μούστος είναι ο χυμός των σταφυλιών που παράγεται πριν από την διαδικασία της ζύμωσης.
Η μουσταλευριά κάνει την εμφάνισή της μετά το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών, όταν και παράγεται ο μούστος. Φιγουράρει σε πήλινα και πλαστικά κεσεδάκια σε γαλακτοπωλεία, φούρνους και ζαχαροπλαστεία, ενώ το μυστικό της επιτυχίας της είναι η καλή αναλογία μούστου και αλευριού.
Η όψη της είναι διαυγής, η υφή της κρεμώδης, ενώ η αίσθησή της δροσερή. Η κρέμα από το χυμό σταφυλιών μας γλυκαίνει χιλιάδες χρόνια τώρα. Ο Αριστοφάνης στον Πλούτο την αναφέρει ως «οινούτα». «Οινούτα» όμως λεγόταν και στο Βυζάντιο, αλλά και «πάστελλος» ή «μουστόπιτα».
Ο Αθήναιος καταγράφει το πετιμέζι, κάνοντας προφανές ότι στον αρχαίο κόσμο αυτή η μορφή του παχύρρευστου μούστου -όπως προκύπτει μετά από βράσιμο- είχε ευρεία χρήση. Ο ίδιος συγγραφέας κάνει λόγο για τον «γλυκίνα των Κρητών», ένα είδος άρτου, ο οποίος παρασκευαζόταν με γλυκό μούστο και λάδι ελιάς. Ο Απίκιος αναφέρει πολύ συχνά την παρασκευή σάλτσας με την προσθήκη σταφίδων και βρασμένου χυμού σταφυλιών.
Η ονομασία της ποικίλλει ανάλογα την γεωγραφική περιφέρεια. Στη Σάμο για παράδειγμα αναφέρεται και ως κουρκούτα, στην Κρήτη κεφτέρια, ενώ στην Κύπρο παλουζές. Η θρεπτική αξία της μουσταλευριάς είναι πολύ υψηλή λόγω αυξημένης περιεκτικότητας σε μεταλλικά άλατα και βιταμίνες. Συγκεκριμένα, ο μούστος είναι πλούσιος σε βιταμίνη Α, βιταμίνη C, καθώς και σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ενώ από μεταλλικά στοιχεία περιέχει ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο και σίδηρο. Είναι καλή πηγή φυσικών σακχάρων, με αποτέλεσμα η κατανάλωσή της να δίνει γρήγορη ενέργεια στον οργανισμό.
Η μουσταλευριά σερβίρεται με μια στρώση σουσάμι και μια ιδέα κανέλα.

Μεζές

Η λέξη μεζές συνδέεται με τις κοινωνικές συνευρέσεις, τις παρέες και τα μικρά πιατάκια στο τραπέζι γεμάτα λιχουδιές, μικρογραφίες γευμάτων, τις μαζώξεις σε ηλιόλουστες βεράντες το καλοκαίρι, το τσιμπολόγημα σε μικρά κουτουκάκια ιδανικά καταφύγια για το χειμώνα. Η συνοδεία κρασιού, μπύρας τσίπουρου, ρακής ή ούζου κρίνεται αναγκαία. Η λέξη προέρχεται από τα περσικά μαζέ (maze), που σημαίνει “γεύση” όπως ακριβώς και η τουρκική έννοια meze. Ο μεζές έχει ξεχωριστή θέση στην ιστορία και την κουλτούρα της χώρας μας. Από την αρχαιότητα ακόμα, Έλληνες και Ρωμαίοι, συνήθιζαν σε γιορτές να απολαμβάνουν μικρά πιάτα με φρέσκα φρούτα, κρασί, τυρί, ελιές και λαχανικά με την συνοδεία κρασιού. Οι μεζέδες ήταν συνηθισμένοι και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Ο μεζές σερβίρεται ως ορεκτικό για να καλωσορίσει το γεύμα αλλά έχει και την αυτονομία του στο τραπέζι. Όλη η μαγειρική τέχνη και η ευφάνταστοι συνδυασμοί μπορούν να προσφέρουν μοναδικούς μεζέδες. Το πιρούνι ξεκινά το ταξίδι του από τα όξινα τουρσιά που ανοίγουν την όρεξη στα όστρακα και τα θαλασσινά, σε κολοκυθοκεφτέδες και τυροκροκέτες, κάνει μια στάση στα ντολμαδάκια ενώ μπορεί να σταματήσει σε μια μπουκιά λαχταριστής χοιρινής τηγανιάς.

Μαρμελάδα

Το ιδανικό πρωινό περιλαμβάνει συνήθως μαρμελάδα φρούτων. Την αλείφουμε στο ψωμί ή στη φρυγανιά με βούτυρο ή χωρίς και απολαμβάνουμε μοναδικές γεύσεις και χρώματα στο πιάτο μας χορταίνοντας παραπάνω από μία αισθήσεις.
Οι πρώτες μαρμελάδες λέγεται ότι παρασκευάστηκαν αρχικά στην αρχαία Ελλάδα σε μια προσπάθεια συντήρησης των κυδωνιών με μέλι. Έτσι προέκυψε το «μελίμελον», το οποίο επεξεργάστηκαν με τη σειρά τους οι Ρωμαίοι για να ανακαλύψουν την πηκτίνη που προέκυπτε κατά τη βράση των φρούτων. Από τότε μέχρι σήμερα το γλυκό αυτό παρασκεύασμα έχει επιβιώσει και έχει διαδοθεί σε όλον τον κόσμο. Πλέον βασικό συστατικό μαζί με το φρούτο ή τον συνδυασμό φρούτων που επιλέγουμε, είναι η ζάχαρη. Λέγεται ότι η μαρμελάδα εφευρέθηκε στην (σχεδόν) σημερινή της μορφή γύρω στο 1560 από έναν γιατρό της βασίλισσας της Σκωτίας, Μαρίας, ο οποίος για να τη συνεφέρει από τη ναυτία κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού της από τη Γαλλία στη Σκωτία, ανακάτεψε πορτοκάλι με ζάχαρη. Λόγω αυτής του της κίνησης προέκυψε και μια ετυμολογική εκδοχή της μαρμελάδας: “Marie est malade” (“η Μαρία είναι άρρωστη”). Όσο ελκυστική κι αν ακούγεται αυτή η ιστορία, ωστόσο, οι ειδικοί της γαστρονομίας διαφωνούν και επιμένουν ότι η λέξη προέρχεται από το πορτογαλικό marmelo το οποίο σημαίνει κυδώνι και προχωρώντας προς τα πίσω συνδέεται με το αρχαιοελληνικό μελίμελον.
Όπως προκύπτει, η ποικιλία φρούτων και λαχανικών που υπάρχουν στην Ελλάδα οδήγησε από πολύ νωρίς στην ανάγκη εύρεσης τρόπων συντήρησης τους. Έτσι εφευρέθηκε η αγαπημένη σε μικρούς και μεγάλους μαρμελάδα η οποία αφενός βοηθάει στη συντήρηση και κατανάλωση φρούτων εποχής σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και αφετέρου γλυκαίνει τις μέρες μας αρωματίζοντάς ταυτόχρονα με τις πιο φρουτένιες μυρωδιές και γεύσεις.

Το λουκούμι

Το λουκούμι μπορεί να θεωρείται ότι είναι τουρκικής προέλευσης γλύκισμα, ωστόσο, υπάρχουν περιοχές της Ελλάδας που φημίζονται για την παραγωγή του. Η Σύρος, η Κομοτηνή και οι Σέρρες είναι κάποιες από τις περιοχές γνωστές για τις κυβικού σχήματος γλυκές μπουκίτσες που δημιουργούν αυτή την υπέροχη λαστιχωτή αίσθηση στον ουρανίσκο.
Στη Σύρο το λουκούμι έφτασε από την Κωνσταντινούπολη στις αρχές του 19ου αιώνα από Χιώτες πρόσφυγες, οι οποίοι πρόσθεσαν και τη γνωστή μαστίχα στο γλύκισμα. Λέγεται πως αυτό που δίνει στο συριανό λουκούμι τη μοναδική του γεύση είναι το υφάλμυρο νερό του νησιού μαζί με την εμπειρία χρόνων που ακολουθεί την τέχνη της παρασκευής λουκουμιών. Στην Κομοτηνή, τα σουτζούκ λουκούμ, όπως λέγονται τα λουκούμια, ξεχωρίζουν για τον τρόπο που τοποθετούνται στο εσωτερικό τους τα καρύδια και για το σχήμα τους που μοιάζει με σουτζούκι (μεγάλο λουκάνικο). Στις Σέρρες, από την άλλη, βρίσκουμε τους ακανέδες, μια ακόμα παραλλαγή του γνωστού λουκουμιού, οι οποίοι φτιάχνονται με βούτυρο και απαιτούν ιδιαίτερη τεχνική στο ψήσιμο και το βράσιμο. Σήμερα, η τεχνολογία έχει δώσει στους ζαχαροπλάστες τα μέσα για την πιο εύκολη παραγωγή αυτού του ιδιαίτερου γλυκού. Παλαιότερα απαιτούνταν ώρες ανακατέματος στο χέρι και προσοχή για τη σωστή μεταχείριση του μείγματος (νερό, ζάχαρη, άμυλο και άρωμα) στο βράσιμο και το ψήσιμο, αλλά τώρα πια, οι τεχνίτες μπορούν να πειραματίζονται με διαφορετικές τεχνικές και αρώματα και να μας προτείνουν νέες γεύσεις, πέρα από τις παραδοσιακές –τριαντάφυλλο και μαστίχα.
Παραδοσιακά, το λουκούμι είναι πάντα παρόν στην ελληνική κουλτούρα. Από κέρασμα σε μια απλή επίσκεψη μέχρι τον γάμο και την κηδεία, το λουκούμι σερβίρεται για να συνοδεύσει και να γλυκάνει την καθημερινότητά μας, τη χαρά ή τη λύπη μας.

Λουκουμάδες

Πρόκειται για ένα από τα πιο λαχταριστά επιδόρπια οι λουκουμάδες, αυτές οι πεντανόστιμες μπαλίτσες ζυμαριού τηγανισμένες σε καυτό λάδι, τραγανές απ’ έξω και αφράτες από μέσα, ενδείκνυνται για κάθε στιγμή της ημέρας. Γλυκείς ή αλμυροί σερβίρονται οποιαδήποτε στιγμή και συνοδεύουν την κάθε μας διάθεση. Συνήθως προτιμώνται με μέλι και κανέλα, αλλά στις επιλογές της γαρνιτούρας δεν υπάρχει περιορισμός: πραλίνα, φρούτα, σιρόπι κάθε γεύσης, μαρμελάδα, πολύχρωμη τρούφα από πάνω, ξηροί καρποί ή και τυρί αλμυρό ή πιο γλυκό και γιατί όχι και αλλαντικά κάθε είδους.
Οι λουκουμάδες είναι απλοί στην έμπνευσή τους και με τις πάμπολλες επιλογές στο συνοδευτικό τους γίνονται εύκολα το αγαπημένο γλυκό όλων. Γι’ αυτό και αφενός η ιστορία τους χάνεται στο βάθος των αιώνων και αφετέρου είναι μια παρασκευή που συναντάται με μικρές παραλλαγές σε πολλά μέρη μέχρι σήμερα. Αναφορές στο γλυκό αυτό έχουμε για πρώτη φορά στην Ευρώπη από τον Καλλίμαχο. Ο Αριστοτέλης, ο Αρχέστρατος και ο Αριστοφάνης το αναφέρουν επίσης σε έργα τους. Λέγεται ότι η συνταγή για την παρασκευή του είναι η πρώτη καταγεγραμμένη αρχαία συνταγή ζαχαροπλαστικής. Αξιοσημείωτη πληροφορία είναι ότι στο τελετουργικό της βράβευσης των Ολυμπιονικών στην αρχαία Ελλάδα συμπεριλαμβανόταν και κέρασμα με λουκουμάδες, κάτι που επαναλήφθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 στο Πεκίνο προς τιμήν των πρώτων Ολυμπιονικών. Το σημερινό τους όνομα προέρχεται από την τούρκικη λέξη lokma που σημαίνει μπουκιά.
Για κάποιους οι λουκουμάδες είναι σύμβολο ευτυχίας και γονιμότητας ενώ άλλοι τους θεωρούν και αφροδισιακούς. Τα μέρη όπου παρασκευάζονται είναι τόσο πολλά που είναι απολύτως λογικό να έχει λάβει αρκετές «ιδιότητες» ανά τα χρόνια. Είτε ισχύουν αυτά είτε όχι, το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για ένα από τα αγαπημένα εδέσματα όλων μας.

Λαγάνα

Η λαγάνα είναι άζυμος άρτος, δηλαδή ψωμί που έχει παρασκευαστεί χωρίς προζύμι. Στην όψη είναι επίπεδη, με χοντρή τραγανή κόρα και λίγη ψίχα. Το χαρακτηριστικό της άρωμα κατά βάση προέρχεται από το σουσάμι και τον γλυκάνισο. Το όνομά της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό «λάγανον», μια πλακωτή ζύμη από αλεύρι και νερό.
Η ιστορία της λαγάνας ξεκινάει από τους αρχαίους χρόνους και φτάνει μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις “Εκκλησιάζουσες” αναφέρει ότι “Λαγάνα πέττεται” δηλαδή “Λαγάνες γίνονται”. Ο Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει ότι η λαγάνα είναι “Το γλύκισμα των φτωχών”. Ο άζυμος άρτος, σύμφωνα με την παράδοση, χρησιμοποιήθηκε από τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την καθοδήγηση του Μωυσή. Από τότε ο Μωσαϊκός Νόμος επέβαλε στους Ισραηλίτες την κατανάλωση άζυμου άρτου όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα. Το έθιμο διατηρήθηκε και έτσι με τη λαγάνα είθισται να υποδεχόμαστε την Σαρακοστή, τις σαράντα μέρες νηστείας που λήγουν με την έλευση του Πάσχα, ημέρα κατά την οποία λέγεται πως ο Χριστός ευλόγησε τον ένζυμο άρτο. Την πρώτη μέρα της Σαρακοστής, λοιπόν, την Καθαρά Δευτέρα (ονομάζεται καθαρή γιατί οι νοικοκυρές εκείνη τη μέρα καθάριζαν τα οικιακά σκεύη τους μετά τους εορτασμούς της αποκριάς, οι αρτοποιοί παρασκευάζουν τη λαγάνα την οποία συνοδεύουμε με ποικίλα νηστίσιμα εδέσματα.
Από τη ζύμη της λαγάνας, μάλιστα, πλάθεται και η λεγόμενη κυρά Σαρακοστή, η μορφή μιας γυναίκας με σταυρό στο κεφάλι και τα χέρια σε θέση προσευχής που δεν έχει στόμα –συμβολισμός της νηστείας– αλλά έχει επτά πόδια, ένα για κάθε Σάββατο της περιόδου της Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο κόβουμε ένα πόδι μετρώντας με αυτόν τον τρόπο τις εβδομάδες καθώς προχωράμε προς το Πάσχα.
Εκτός από την Καθαρά Δευτέρα, πολλοί επιλέγουν τη λαγάνα καθ’ όλη την περίοδο της Σαρακοστής καθώς είναι μια εξαιρετικά νόστιμη επιλογή συνοδευόμενη από μέλι ή ταχίνι.

Το Ελληνικό Πρωινό στη 14η HORECA 2019

Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος σέρβιρε το Ελληνικό του Πρωινό στη 14η HORECA (8-11/2/2019) με μεγάλη επιτυχία παρουσία χιλιάδων επισκεπτών και το εκθεσιακό κέντρο Metropolitan Expo γέμισε ακόμα μια χρονιά από γεύσεις και αρώματα Ελλάδος.

Οι επισκέπτες γεύτηκαν γνήσια ελληνικά προϊόντα και ταξίδεψαν τις αισθήσεις τους μέσα από διάφορες παρασκευές στο ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο του Ελληνικού Πρωινού.


Φέτος μέσα από μια εκτενή περιήγηση στη γαστρονομία της πατρίδας μας φάνηκε στην πράξη τι είναι το «Ελληνικό Πρωινό» και γιατί πρέπει να καθιερωθεί στα τραπέζια όλων των καταλυμάτων της χώρας, ανεξάρτητα από την κατηγορία τους. Για το λόγο αυτό, δόθηκε μια γενικότερη εικόνα των ελληνικών γευστικών μας θησαυρών και δεν παρουσιάστηκαν μεμονωμένες περιοχές, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια.

Κατά τα εγκαίνια της έκθεσης το περίπτερο του Ελληνικού Πρωινού τίμησαν με την παρουσία του ο κ.Γιώργος Τζιάλλας, Γενικός Γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης και η κ.Αγγελική Χονδροματίδου, Αντιπρόεδρος του ΕΟΤ οι οποίοι συνομίλησαν με την Υπεύθυνη του Προγράμματος κ.Σίσσυ Αγγελοπούλου και τον Consultant Chef, περιηγήθηκαν και δοκίμασαν τα εδέσματα που τους προσέφεραν. Φυσικά, τις μαγειρικές δράσεις που έλαβαν χώρα παρακολούθησε  και ο Πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, κ.Αλέξανδρος Βασιλικός και πολλά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και πλήθος δημοσιογράφων από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο.

Υπό την καθοδήγηση του διακεκριμένου και πολυβραβευμένου Chef κ. Μιχάλη Μάρθα, που μεταξύ άλλων έχει κερδίσει τον τίτλο του καλύτερου πρεσβευτή σεφ της Ελλάδας (the Best Chef Ambassador for Greece 2016) και τον τίτλο του ενός εκ των καλυτέρων νέων σεφ της  Mediteranean Sea (San Pellegrino Young Chef 2015 και 2016), στο περίπτερο του Ελληνικού Πρωινού εκτελέστηκαν από τον ίδιο τον chef, αλλά και την ομάδα του, από τους κ.Θωμά Μπαρμπάκη, κ.Χαράλαμπο Ρεϊση και κ.Γιάννη Καράμαλη, παραδοσιακές συνταγές από διάφορες περιοχές της Ελλάδας όπως γλυκές και αλμυρές τηγανίτες, λουκουμάδες, παρασκευές αυγών με τοπικά τυριά και αλλαντικά κ.α. Σημαντική ήταν η παρουσία της κ.Ελπίδας Χαραμπίδου από το Elpida’s Little Corner, η οποία εντυπωσίασε με το άνοιγμα παραδοσιακού φύλλου και τις ξεχωριστές γεμίσεις για τις πίτες της.

Εκτός των live actions από την ομάδα του consultant chef, κ.Μιχάλη Μάρθα, εκτελέστηκαν και διάφορες ακόμα παρασκευές, όπως σούπα τραχανά και κριθαρώτο με καβουρμά από τον chef, κ.Στράτο Ιωσηφέλλη από τη Λέσβο, καθώς και μανταρινάτο με μαστίχα και γεμιστό ψωμί από χαρουπάλευρο και χαρουπόμελο με σύκα και παστελαριές από την κ.Άννα Καρυστιανού υπό την καθοδήγηση της δημοσιογράφου και παρουσιάστριας κ.Άννας Κλαδιά από τη Χίο.

Μετά από πρόσκληση της Λέσχης Αρχιμαγείρων Ελλάδας στο stage του Chef’s Club, η Υπεύθυνη του Προγράμματος, κ.Σίσσυ Αγγελοπούλου, ανέλυσε τη δομή και τη φιλοσοφία του προγράμματος «Ελληνικό Πρωινό», έκανε απολογισμό της δράσης, ανακοίνωσε τα επόμενα βήματα και παρουσίασε ένα από τα Πρότυπα Τοπικά Πρωινά, το βραβευμένο Πρότυπο Πρωινό της Φωκίδας από το Ξενοδοχείο «Γανυμήδης» στο Γαλαξίδι.

Παράλληλα με το πρόγραμμα των events, φιλοξενήθηκαν στο περίπτερο του Ελληνικού Πρωινού τοπικά προϊόντα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, όπως η Κάλυμνος, η Ρόδος, η Κως, η Λέρος, η Νάξος, η Μύκονος, η Κρήτη, η Λέσβος, η Χίος, η Ζάκυνθος, η Φωκίδα, η Ήπειρος, η Χαλκιδική κ.α., με σκοπό οι επισκέπτες να έρθουν σε επαφή με τις γεύσεις και τα αρώματα της πατρίδας μας. Συγκεκριμένα, είχαμε μαζί μας τον ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΕΣΒΟΥ με μεγάλη ποικιλία λεσβιακών προϊόντων και τον σύλλογο ΜΑΣΤΙΧΑ από τη Χίο, την ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΗ ΛΕΣΒΟΥ, το Τυροκομείο ΚΟΥΦΟΠΟΥΛΟΥ από τη Νάξο, το τυροκομείο ΣΤΑΘΩΡΗΣ από τη Χαλκιδική, τον φούρνο ΤΑΛΙΑΣ με αρτοποιήματα από την Κάλυμνο, τους μελισσοπαραγωγούς ΚΟΠΑΝΕΖΟΣ, ΓΑΒΑΛΑΣ και ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ από την Κάλυμνο, το MESSOLONGI FIELDS με το ελαιόλαδο, τις πάστες και το χοντρό αλάτι,  το ζαχαροπλαστεία ΚΑΣΣΑΡΑΣ από την Κω, το ζαχαροπλαστείο LA MAISON, το ζαχαροπλαστείο ΒΟΥΡΟΣ από την Κάλυμνο, το ΗΔΙΣΤΟΝ με τα γλυκά κουταλιού και τις μαρμελάδες, την ΚΩΑΚΗ ΓΗ με το κρασοτύρι, τον ΜΑΡΑΚΑ με το λιαστό κρασί από την Κάλυμνο, τα κρεατοσκευάσματα ΣΕΛΑΧΑΣ από τη Λέσβο, τη Βιοτεχνία ΛΑΛΑΣ από τη Λέρο με τα αλίπαστα ψάρια, την PALLADA με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο και ελιές, τον ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΦΟΥΡΝΟ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ με αρτοσκευάσματα και τον ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ ΖΑΚΥΝΘΟΥ με σταφίδες απλές και με επικάλυψης από σοκολάτα υγείας και γάλακτος.

Σκοπός των δράσεων του Ελληνικού Πρωινού στη HO.RE.CA. 2019, πέρα από τη γευστική, αλλά και πολιτιστική γνωριμία του κοινού με τα παραδοσιακά προϊόντα και τις ελληνικές σπεσιαλιτέ, ήταν να ενημερωθούν οι ξενοδόχοι για το πρόγραμμα και να γίνει και η δίκη τους επιχείρηση, αν δεν είναι ακόμα, μέλος του προγράμματος “Ελληνικό Πρωινό”, προσφέροντας στους επισκέπτες του καταλύματός τους μία διαφορετική εμπειρία γαστρονομίας που θα συμβάλει σε μία γενικότερα διαφορετική εμπειρία φιλοξενίας.
Για τη φιλοσοφία του προγράμματος του Ελληνικού Πρωινού μπορείτε να παρακαλουθήσετε και τη συνέντευξη που παραχώρησε η υπεύθυνη του προγράμματος κ. Σίσσυ Αγγελοπούλου στον REAL FM.

Το Ελληνικό Πρωινό στη 13η HORECA 2018

Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος σέρβιρε το Ελληνικό του Πρωινό στη 13η HORECA (9-12/2/2018) με μεγάλη επιτυχία παρουσία χιλιάδων επισκεπτών.

Οι έξι περιοχές οι οποίες προχώρησαν σε σύναψη Πρότυπου Τοπικού Πρωινού κατά την περασμένη χρονιά φιλοξενήθηκαν στο περίπτερο του ΞΕΕ, προετοίμασαν και παρουσίασαν με ιδιαίτερο μεράκι κάθε μια το δικό της Ελληνικό Πρωινό.

Η  Ίος, η Μήλος, η Πάρος, ο Πόρος, η Κάλυμνος και η Πρέβεζα κέρδισαν τις εντυπώσεις αλλά και τις γεύσεις των επισκεπτών με τα ιδιαίτερα προϊόντα τους.

Το εκθεσιακό κέντρο Metropolitan Expo γέμισε με γεύσεις και αρώματα Ελλάδος.

Κατά τα εγκαίνια της έκθεσης το περίπτερο του Ελληνικού Πρωινού τίμησε με την παρουσία της η Υπουργός Τουρισμού κ. Έλενα Κουντουρά, η οποία συνομίλησε με τους εκπροσώπους τον Τοπικών Ενώσεων Ξενοδόχων και δοκίμασε τα εδέσματα που της προσέφεραν. Φυσικά τις παρουσιάσεις τοπικών πρωινών που έλαβαν χώρα παρακολούθησαν και πολλά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, καθώς και πλήθος δημοσιογράφων από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο.

Το Νιώτικο Πρωινό με επικεφαλή την κ. Άτζελα Φάκου, Πρόεδρο της Τουριστικής Επιτροπής Δήμου Ίου και η κ. Δέσποινα Δεναξά από το ξενοδοχείο Liostassi ξεχώρισε με τις καρπουζόπιτες, τις κολοκυθόπιτες, τα μελιτίνια, τις μπάρες δημητριακών, τα τυροπιτάκια, τα κιούρλα και φυσικά τα εκπληκτικά τυριά.

Το Μηλέικο Πρωινό επιμελήθηκαν  από την ομάδα Delicious Milos, a trip to taste, ο κ. Βασίλης Παπικινός και η κ. Ειρήνη Ψαθά  υπό την αιγίδα της κ. Φλώρας Τούρλου, Πρόεδρο του Σωματείου Ξενοδόχων Μήλου παρουσιάζοντας στο κοινό τις ζύμες, τις λαδένιες, τα ντακάκια, τα σχιζάκια, τις πλακόπιτες, τα πιταράκια και φυσικά το πλήθος από τα ντόπια τυριά.

Το Παριανό Πρωινό διοργανώθηκε από το ξενοδοχείο Swiss Home και την ιδιοκτήτριά του κ.Άννα Πολυκανδριώτη, η οποία πήρε επ’ ώμου όλη την προετοιμασία και τη συλλογή τοπικών εδεσμάτων. Η κ. Μαρίνα Βασιλειάδη Γιαννακού ανέλαβε να ξεναγήσει τους επισκέπτες στην παριανή γαστρονομία αναδεικνύοντας τις πίτες, τα τυρόψωμα, τα λίοψωμα, τα τσιμπητά, τα μελιτίνια και πλήθος τοπικών τυριών.

Το Ελληνικό Πρωινό του Πόρου διοργανώθηκε από τον Εμπορικό Σύλλογο Πόρου. Την παρουσίαση ανέλαβε ο Πρόεδρος του Συλλόγου κ. Δημήτρης Συξέρης, ο οποίος φρόντισε να αναδείξει πλήρως τα προϊόντα του Πόρου, της Τριζοινίας, των Μεθάνων και της Τραχειάς. Λικέρ και γλυκά του κουταλιού από το Λεμονοδάσος, σοκολατάκια με φέτα και ματζουράνα, σαλάτα εσπεριδοειδών και τα διάσημα αμυγδαλωτά του Πόρου είναι μερικά από τα εδέσματα που κέρδισαν τις εντυπώσεις.

Από το Καλύμνικο Πρωινό ξεχώρισαν οι (γ)υριστές, που μοιάζουν με κουλουράτους λουκουμάδες. Το τοπικό πρωινό της Καλύμνου παρουσίασε ο Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων κ. Νικόλας Τσαγκάρης και ο Σεφ κ. Μιχάλης Μάρθας ανέδειξε τα καλύτερα παστά, τα επτάζυμα, τους χταποδοκεφτέδες, τους ντολμάδες, τα καλύμνικα τυριά και το φημισμένο γαλακτομπούρεκο.

Το Πρεβεζιάνικο Πρωινό παρουσίασε ο Πρόεδρος της Νέας Ένωσης Ξενοδόχων κ. Πολύκαρπος Χαλκίδης με τη βοήθεια της Λέσχης Αρχιμαγείρων Ελλάδος / Παράρτημα Πρέβεζας. Την ευθύνη της παρουσίασης είχε ο κ. Τάσος Τόλης, επίτιμος Πρόεδρος της Λέσχης Αρχιμαγείρων και ο κ. Θανάσης Βρεττός από το τοπικό παράρτημα της Λέσχης, οι οποίοι έδωσαν έμφαση στις τοπικές πίτες, όπως τη λαχανόπιτα, τη ζυμαρόπιτα, τα μπλατσάρα ή μπατσίνα και τα λουκάνικα.

Παρουσίαση του Ελληνικού Πρωινού της Καλύμνου

Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος και η Καλυμνιακή Ένωση Ξενοδόχων, ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Ενοικιαζομένων Δωματίων (Ξενίας), το Δίκτυο AlterNet Καλύμνου και οι Αγροτικοί Φορείς του Νησιού παρουσίασαν την Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2017 στη Συνεδριακή Αίθουσα του Αγίου Σάββα το «Ελληνικό Πρωινό της Καλύμνου», το οποίο αποτελεί το 41ο  κατά σειρά Πρότυπο Ελληνικό Πρωινό.

Η αίθουσα ήταν κατάμεστη. Την παρουσίαση τίμησαν με την παρουσία τους, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Καλύμνου Λέρου & Αστυπαλαίας κ.κ. Παϊσιος, ο Βουλευτής Δωδεκανήσου κ. Μ. Κόνσολας, ο Δήμαρχος Καλυμνίων κ. Ι. Γαλουζής, ο Διοικητής του Τ.Ε. Καλύμνου κ. Α. Εξάρχου, ο Διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος κ. Καραθάνος, ο Ειρηνοδίκης Καλύμνου κ. Κουτσελόπουλος, ο Περιφερειακός Σύμβουλος κ. Μ. Μπούκης, ο Δημ. Σύμβουλος Πρόεδρος της Επιτροπής Τουρισμού κ. Σάκης Τηλιακός και πολλοί  Δημοτικοί Σύμβουλοι συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης, από την Κω οι κυρίες Κωνσταντίνα Σβύνου, Πρόεδρος της  Ένωσης Ξενοδόχων Κω και Μαίρη Τριανταφυλλοπούλου, Πρόεδρος της Ένωσης Οινοποιών Αμπελουργών Νήσων Αιγαίου, καθώς και πλήθος κόσμου.

Χαιρετισμό απεύθυναν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης κ.κ. Παϊσιος, ο Δήμαρχος κ. Γαλουζής και ο Βουλευτής κ. Κόνσολας, την σημασία του θεσμού του «Ελληνικού Πρωινού» παρουσίασε ο κ. Πίττας και η κα Πόπη Μαύρου, Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Καλύμνου κάλυψε εξαιρετικά το κομμάτι της παράδοσης της Καλυμνιακής Γαστρονομίας παρουσιάζοντας το τραγουδιστικό καλωσόρισμα της εκδήλωσης και στη συνέχεια το δρώμενο «παράδοσης δώρων της Νύφης στη Πεθερά».

Την εκδήλωση κάλυψαν όλα τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, κατά τη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκαν τα προτεινόμενα πλούσια εδέσματα του Ελληνικού Πρωινού της Καλύμνου, προσφορά των Παραγωγών, των Επαγγελματιών και των Κοινωνικών Φορέων του νησιού. Το παγκοσμίως γνωστό θυμαρίσιο μέλι, τα μυρωδάτα αρτοσκευάσματα προεξάρχοντος του Επτάζυμου Άρτου, τα ντόπια τυροκομικά προϊόντα, τα αλίπαστα και καπνιστά προϊόντα της θάλασσας και τα αγροτικά προϊόντα, κυρίως εσπεριδοειδή της κοιλάδας του Βαθύ αλλά και το λιαστό Ανάμα από τις ποικιλίες φωκιανό και μοσχάτο της ιδίας περιοχής, τα αιθέρια έλαια από βότανα της Καλυμνιακής γης και οι παρασκευές αλμυρών και γλυκών εδεσμάτων από την πλούσια παράδοση του νησιού.

Σταφιδόψωμο

Το σταφιδόψωμο είναι ψωμί ημίγλυκο, ζυμωμένο με σταφίδες σχήματος στρογγυλού ή οβάλ και χρώματος κίτρινου καφέ. Παρασκευάζεται με αλεύρι, μαγιά, αλάτι, ζάχαρη και σταφίδες. Τα υλικά ζυμώνονται και η ζύμη, αφού φορμαριστεί, ψήνεται σε “μέτριο” φούρνο, σε “μικρότερους” βαθμούς από αυτούς που ψήνεται το ψωμί. Η χρήση του σταφιδόψωμου σε όλη την Ελλάδα μαρτυρείται από την Τουρκοκρατία. Η πρώτη παρασκευή, σύμφωνα με προφορική παράδοση, έγινε στην Κρήτη. Σήμερα αποτελεί συνηθισμένο προϊόν της αρτοποιίας. Το σταφιδόψωμο χρησιμοποιείται ως γλύκισμα και ως βούτημα σε διάφορες ποικιλίες ανάλογα με την προέλευση και την ποιότητα του αλεύρου: σιταρένιο, κριθαρένιο, καλαμποκίσιο.

Φέτα ΠΟΠ

Η φέτα είναι το χαρακτηριστικό ελληνικό λευκό τυρί άλμης, μαλακό έως ημίσκληρο, συμπαγές ή με μικρές τρύπες, χωρίς επιδερμίδα. Η γεύση της διαφοροποιείται ανά περιοχή παραγωγής, από ήπια – υπόγλυκη έως όξινη και πλούσια – μεστή και τα αρώματά της από αρώματα βοτάνων και ξύλου έως αρώματα βουτύρου, γάλακτος αλλά και αλμύρας. Έχει χαρακτηρισθεί ως προϊόν ΠΟΠ με περιοχές παραγωγής την Θράκη, την Μακεδονία, Θεσσαλία, την Ήπειρο, την Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και τον Νομό Λέσβου.

Αμυγδαλωτά

Τα Αμυγδαλωτά είναι άσπρα και μυρωδάτα γλυκά από αμύγδαλα και ζάχαρη. Τα αμυγδαλωτά συνηθίζονται σε όλη την Ελλάδα αλλά ειδικά στα νησιά του Αιγαίου, κι αυτό γιατί η αμυγδαλιά είναι ένα από τα πιο ανθεκτικά δέντρα στην ξηρασία και μπορείς να την βρεις και στον πιο άγονο τόπο. Ο τρόπος κατασκευής τους αλλά και τα υλικά που χρησιμοποιούνται διαφέρουν από τόπο σε τόπο. Σε γενικές γραμμές, η βάση είναι τα αλεσμένα αμύγδαλα ή τα πικραμύγδαλα, το ανθόνερο, ροδόνερο ή κάποιο σχετικό άρωμα, ενίοτε τα αυγά –άλλοτε ολόκληρα, άλλοτε ο κρόκος ή τα ασπράδια- και η ζάχαρη. Άλλες φορές ψήνονται στον φούρνο, μερικές φορές ξεραίνονται στον ήλιο και αλλού πάλι τρώγονται άψητα! Τα σχήματά τους ποικίλουν κι αυτά όπως και οι ονομασίες τους.

Ξινομυζήθρα

Η ξινομυζήθρα συναντάται σε ολόκληρη την Ελλάδα. Πρόκειται για ένα παραδοσιακό φρέσκο τυρί με αλοιφώδη υφή σε κόκκους, λευκό χωρίς σχήμα και περίβλημα. Γίνεται από πρόβειο και κατσικίσιο γάλα, αλλά και από αγελαδινό. Η ποικιλία της Νάξου είναι εξαιρετική, πλούσια και κρεμώδης σαν σαντιγύ, αλλά με μια ξινίλα που θυμίζει γιαούρτι. Κατά κανόνα το τυρί αυτό πρέπει να καταναλωθεί μέσα σε λίγες ημέρες γιατί δεν αντέχει περισσότερο. Παραλλαγές της ξινομυζήθρας συναντώνται με διαφορετικά ονόματα στα νησιά των Κυκλάδων (όπως το σουρωτό Σίφνου, το χλωρό Σαντορίνης, το χλωροτύρι Άνδρου).

Κασέρι ΠΟΠ

Το κασέρι είναι ημίσκληρο έως σκληρό τυρί, λευκοκίτρινο, με συμπαγή μάζα συνήθως χωρίς οπές. Έχει απαλή, γλυκιά γεύση και ευχάριστο άρωμα. Μορφοποιείται σε κυλινδρικά κεφάλια ή παραλληλεπίπεδα με επιδερμίδα ημίσκληρη, συνεκτική, η οποία καλύπτεται συνήθως με παραφίνη ή άλλες κατάλληλες για τρόφιμα ύλες. Έχει χαρακτηρισθεί ως προϊόν ΠΟΠ και παράγεται στις περιφέρειες Θεσσαλίας και Μακεδονίας, και τους νομούς Ξάνθης και Λέσβου, από γάλα πρόβειο ή μίγμα αυτού με μικρή αναλογία σε κατσικίσιο (μέχρι 20%), το οποίο αποκορυφώνεται μερικά πριν την πήξη του, ιδιαίτερα την εποχή που έχει υψηλή λιποπεριεκτικότητα.

Κουλούρι

Το κουλούρι είναι ψωμί κυκλικού σχήματος, πασπαλισμένο με σουσάμι, ένα είδος κριθαροκουλούρας (κόλλιξ στα αρχαία ελληνικά). Το κουλούρι είναι γνωστό τουλάχιστον από τους βυζαντινούς χρόνους ως “κόλλιξ” και “κολλίκιον” με το ίδιο σχήμα. “Κόλλιξ δε έστιν είδος άρτου περιφερούς (=κυκλικού) εξ ου τα παρ’ ημίν κολλίκια” αναφέρει ο Γρηγόριος Κορίνθου στο έργο του “Πέρι της Ιάδος”, 159, 549 (έκδ. Schaefer). Το κουλούρι παρασκευάζεται από αλεύρι άσπρο σιταρίσιο μέσα στο οποίο τοποθετείται αλάτι και ελάχιστη ποσότητα λαδιού. Πριν ψηθεί πασπαλίζεται με σουσάμι που ψήνεται μαζί με το κουλούρι και δίνει την ιδιαίτερη γεύση. Φουρνίζεται πολύ πρωί και διατίθεται στην αγορά. Όταν περάσει μια μέρα χάνει την αξία του, γιατί σκληραίνει και χάνεται το άρωμα του σουσαμιού.

Λουκάνικα

Τα λουκάνικα είναι τα πιο γνωστά αλλαντικά που συνεχίζουν να παρασκευάζονται μέχρι και σήμερα, όχι μόνο στα σπίτια αλλά και σε μεγάλες μονάδες παραγωγής αλλαντικών, σε όλη την Ελλάδα με παραλλαγές στη γέμιση ή στον συνδυασμό των μπαχαρικών και των αρωματικών. Τα λουκάνικα διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή αισθητά, με βασική διαφορά το κατά πόσο το κρέας θα είναι καπνιστό ή όχι. Συχνά αρωματίζονται με πορτοκάλι. Στην Κρήτη, το σουτζούκι Κρήτης είναι λουκάνικο από χοιρινό κρέας με πορτοκάλι και ρίγανη.

Μέλι

Το μέλι κατείχε σημαντική θέση στη καθημερινή ζωή των ανθρώπων όχι μόνο ως τρόφιμο αλλά και ως θεραπευτικό μέσο. Ο Ιπποκράτης και όλοι οι γιατροί της αρχαιότητας το συνιστούσαν σαν φάρμακο σε πολλές περιπτώσεις ενώ θεωρούταν η μοναδική τροφή των θεών. Σήμερα, το ελληνικό μέλι είναι παγκοσμίως ξακουστό για την εξαιρετική του ποιότητα, το μοναδικό του άρωμα και την πλούσια γεύση του. Είναι ένα μείγμα σακχάρων και άλλων συστατικών. Περιέχει υδατάνθρακες, κυρίως φρουκτόζη και γλυκόζη ενώ η περιεκτικότητά του σε πρωτεΐνες είναι μικρή και σε λίπος μηδαμινή. Η μεγάλη ποικιλομορφία του οφείλεται κυρίως στην πλούσια ελληνική χλωρίδα, που αποτελείται από πολυάριθμα άγρια φυτά και βότανα.